"Nai", Xohana Torres

 

 

Tiña unha fita roxa no cabelo.
lembro todas as flores dos meus vasos de nena.
Tiña bicos a tarde,qué tesouro,
e bulía en buratos para dentro dos teus ollos.
A tarde tiña áas de paxaro,quentiño,quentiño,
as túas mans,riscadas do traballo,
calaban moitas veces para carexarme miúdo…
Eran días sen medo ós corvos sobre a testa
porque todo era estrela.
Logo,qué logo,houbo voar de follas,nomes,xentes.

Abrin portas,pecheiras;non se acouga con tanta multitude;
corrín a ser muller.E na tola carreira,perdín a fita roxa
que me chamaba nena.Debeu levala o vento
co froito dos anos,meus anos…

¿Pra qué terían áas de paxaro os dedos
que niñaban limpezas no cabelo?

Nai onte laveiche os ollos.E na palma mollada
repousaron aquelas tardes,a fita dunha vida mellor.

Ollos da miña nai.Cobizos de lareira sempre ao fogo.
¡Seica os ventos vos perden ou vos choran!…

Sen eles,a miña historia non ten ollos

"Reclamo a libertade pró meu pobo", Ferrín

 

Reclamo a libertade pró meu pobo

No vento de mazán que se desfraga

nos cons e pedregullo solar

de cabo de Home e Punta do Cabalo de Fora

reclamo a libertade pró meu pobo.

No meniño que dorme

no edredón dos teus ollos

reclamo a libertade pró meu pobo.

Nas vellas mans agrarias,

nas loias amorosas dos estíos

reclamo a libertade pró meu pobo.

Nos bicos acedísimos e tenros

dos meus fillos inmensos

reclamo a libertade pró meu pobo.

Nos sangues artesáns que teño ardendo

en cada dedo meu;

nos finos labradores que aparecen agora no papel

levando chapeos pardos, panos de seda e zocas remontadas

reclamo a libertade pró meu pobo.

Nos crepúsculos de anís

nos que se erixe a familia naval de Manoel Antonio

e pon, de arca e couso, pequeniños

lumes azuis e brancos de San Telmo

reclamo a libertade pró meu pobo.

Na anguria de arandela que te cerca,

nos marcos, portas, fechos, nos durísimos e sen luz

arames, non me torzo e

reclamo a libertade pró meu pobo.

Nos tépedos infernos da túa boca, ferida

de comunión ao sol e ao viño máis adentro,

diapasón de verdade de pantrigoe

cumio do cabazo e da alborada boa

reclamo a libertade pró meu pobo.

..................................

"Colofón", Ferrín

 

 

 

 

 

 

Verba estirpe, marmaña, Sárdoma na Terra.
Eran estas as nocións: touza, carqueixa,
corga, Carnota. As gándaras do sentido, as poulas
nas que o ser se entorga: toutizos, coios.
Támega, Tamuxe, Tameiga, tal
como brañas enchoupadas, Arnoia
que é escomincipio e a derradeira frouma do alentar de meu.
Visítarme, Arousa, paúlo.
Deixa que che meta os dedos na boca, señora miña Arousa.
Un peirao na Barbanza que se chama Pondal.
E cabernas de arca, e cabernas de couso.
Arteixo vira en cambas polos cotos herdados,
polas searas do esprito que nunca foi vencido.
Esposo mascato é, píllara tímida eu.
Dille berce ao inimigo, e veralo esmaciar.
En Patria río hai que chega a ser chamado Eu, ou qué.
Deva devala en meras, por panasqueiras tenras,
polos biduídos dos bidos lonxanos.
Primeira cousa: a lousa, morte ao estranxeiro opresor.
Toxo esgrevio acódenos, arnal, por consolarnos na desfeita.
Lamas, Ulla, Limia, Illó: carpazona, eih, coa virilla quente.
Ai, como tu es veiga pre min.
A túa crencha, prenda, teu buraco, teu buraquiño, bouza.
Cómo sodes, as senras, qué cabazo.
As cabanas de colmo a poboarnos a ánima esfragada
neses caborcos.
Os beizos, as var ceas, a saudade.
Non esquenzas as verbas estirpe
que son morte pró estranxeiro opresor, elas nos lavan.
Sempre dirás: URCES.
Repite: os carballos.

"A terra faise en ti", Manuel María

 

 

A terra faise en ti

Saleta, sotileza,

chama apaixonada

e transparente,

levidade de neve,

torrente e forza

de seiva poderosa,

música de vento

entre abelairas,

raio máxio de lua,

murmurio de regueiro,

flor de cerdeira

ou pinga de orballo

emocionada, tremando

sobor do pálido rubor

da rosa namorada.

"A fala", Manuel María

 

 

O idioma é a chave

coa que abrimos o mundo:

o salouco máis feble,

o pesar máis profundo.

O idioma é a vida,

o coitelo da dor,

o murmurio do vento,

a palabra de amor.

O idioma é o tempo,

é a voz dos avós

e ese breve ronsel

que deixaremos nós.

O idioma é un herdo,

patrimonio do pobo,

maxicamente vello,

eternamente novo.

O idioma é a patria,

a esencia máis nosa,

a creación común

meirande e poderosa.

 

O idioma é a forza

que nos xungue e sostén.

¡Se perdemos a fala

non seremos ninguén!

O idioma é o amor,

o latexo, a verdade,

a fonte da que agroma

a máis forte irmandade.

Renunciar ao idioma

é ser mudo e morrer.

¡Precisamos a lingua

se queremos vencer!

"Todo canto amei perdéuseme contigo" (Avilés de Taramancos)

Todo canto eu amei perdéuseme contigo:

a luz clara e vibrante da miña xuventude,

os bosques entrañables perfeitos de quietude

onde o vento vivía con un lecer antigo.

Entón era o silencio o meu mellor amigo,

era eu namorado de todo canto vía

vivir era unha leda, fermosa moradía

onde o mencer entraba recendendo a prantigo.

De súpeto viñeches con esa lonxanía,

caraveliño feble en terra ventureira

e eu abrín outra nova fiestra para o día.

E todo canto amei foi unha lumieira,

foi a fouce tan íntima que de cote se afía

para ceifar dun pulo brutal a primaveira.

Videopoemas en homenaxe á Ucraína